قرار است در طول این هفته، مثل 17 دوره گذشته، برنامههای مختلفی در سراسر ایران برگزار شود. این برنامهها از برگزاری نمایشگاههای کتاب تا برپایی مسابقات و تجلیل از خادمان را شامل میشود و قرار است این بار، از همیشه گستردهتر باشد.
دبیر ستاد برگزاری هفته کتاب در این باره میگوید: همزمان با تهران در 32 استان کشور با تشکیل ستادهای هفته کتاب برنامههای مختلفی از جمله تقدیر از پدیدآورندگان و فعالان حوزه نشر و فرهنگ، برپایی نمایشگاههای کتاب در استانها، راهاندازی و گشایش کتابخانه، برپایی نشستهای ادبی و فرهنگی و هنری و علمی و اهدای کتاب به مراکز مختلف برنامهریزی شده است.
این برنامهها بسیار آشنا هستند. در واقع هر سال در هفته کتاب، برنامههای سال گذشته تکرار میشود و تفاوت هر دوره با دورههای گذشته، همان طور که بهمن دُری گفته است، درگستردگی آنها ست. اما در سخنان معاون فرهنگی وزارت ارشاد و نیز هیچیک از مسئولان دیگر برگزاری هفته هجدهم، اشارهای به برنامههای درازمدت که حتی ادامه راه هفتههای گذشته باشند، نشده است.
در واقع هفته کتاب به شکلی که از ابتدا تا اکنون برگزار شده، تکرار برنامههایی مشابه در یک مقطع کوتاه و منقطع است؛ همان چیزی که سبب میشود با وجود همه برنامههای ریز و درشت در همه کشور، عملا هفته کتاب، نقش روشن و معناداری در ارتقای کتابخوانی جامعه نداشته باشد.
دری که از زمان حضور در معاونت فرهنگی، فعالیت روابط عمومی خود را بهشدت افزایش داده و بهطور مداوم اخبار مربوط به فعالیتهای این معاونت را در اختیار رسانهها قرار میدهد، امسال بیش از هر چیز به فراگیری و افزایش کمّی برنامهها توجه دارد. او میگوید: امسال برای نخستین بار است که با این گستردگی در استانها جشن کتاب برگزار میکنیم.
بیش از 2هزار برنامه متنوع برای استانها پیشبینی کردهایم که از جمله آنها برگزاری نمایشگاههای کتاب در تمامی استانهای کشور است. همچنین به مناسبت این هفته در استانهای ایلام، اصفهان، اردبیل، آذربایجان غربی و شرقی، بوشهر، چهار محال و بختیاری، خوزستان، زنجان، سمنان، خراسان رضوی، فارس و قزوین از نویسندگان و ناشران فعال طی مراسمی تجلیل خواهد شد.
به گفته دری، از اهداف اصلی هفته کتاب امسال که نخستین تجربه او در این حوزه محسوب میشود، تمرکززدایی از تهران است. شاید به همین علت هم او آغاز هفته کتاب را زودتر از آنچه رسما انجام میشود، افتتاح نمایشگاه استانی در شیراز میداند.
به این ترتیب، در طول این هفته، برنامههای متنوع بسیاری در سراسر کشور برگزار خواهد شد که از جمله آن، برگزاری 700 نمایشگاه کتاب در سطح مدارس قزوین یا دیدار فعالان عرصه کتاب و کتابخوانی در قم با چند تن از آیات عظام است.
اما ردپایی از برنامههای درازمدت و دنبالهدار که اثری عمیقتر از نمایشگاه و تجلیل داشته باشند، در خبرهای معاونت فرهنگی به چشم نمیخورد. درواقع وجه مشترک برنامههای هفته کتاب در تمام استانها، برگزاری نمایشگاه (در مدارس، دانشگاهها و زندانها)، تجلیل از خادمان کتاب، گردهمایی دستاندرکاران نشر، اهدای کتاب و مواردی از این دست است که البته برنامههای خوب و قابل توجهیاند.
اما همان طور که شهرام اقبالزاده، نویسنده حوزه کودک و نوجوان میگوید، شاید اگر «فعالیتهایی چون هفته کتاب، نمایشگاه کتاب تهران و دیگر مناسبتهای مرتبط با اهداف مشترک و زنجیروار برنامهریزی شوند»، تاثیر بیشتری بر فرهنگ کتابخوانی جامعه داشته باشند.